Шупашкарти автобус водителӗсемпе кондукторӗсем ӗнер забастовка тунӑ: вӗсем рейса тухман. Пассажирсене турттаракансем шалу ҫур ҫула яхӑн илеймесӗр ывӑннипе ҫавӑн пек кутӑнлашас тенӗ. «Чӑвашавтотранс» предприятири пирки Чӑваш халӑх сайчӗ темиҫе те хыпарланӑччӗ. Пӗррехинче унӑн Вӑрмарти филиалӗн водителӗсем рейса тухманччӗ, каярах вӑл предприятие хупса хунӑччӗ.
«Чӑвашавтотранса» финанс тата экономика тӗлӗшӗнчен сыватас тесе Михаил Игнатьев Элтепер ЧР Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерствине, Юстици министерствине, Экономика министерствине предприятине финанс тӗлӗшӗнчен сыватмалли план хатӗрлеме хушнӑччӗ.
Ӗнер, нарӑсӑн 8-мӗшӗнче, предприятин 200 ытла ӗҫченӗ рейса тухман. Ҫав кунах РФ Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗ шалу тӳлемен фактпа пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Республикӑн влаҫ органӗсен порталӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ӗҫ укҫи парӑмне татас тӗллевпе бюджетран субсиди уйӑрма йышӑннӑ.
Кӑҫал «Чӑвашавтотрансӑн» тепӗр филиалӗ ӗҫлеме пӑрахнӑ. Ҫак кунсенче Вӑрмарти автотранспорт предприятийӗ хупӑннӑ. Сӑмах май, иртнӗ ҫулхи чӳк уйӑхӗнче унти ӗҫченсем шалу тӳлеменнипе забастовка тунӑ. Ун чухне ку ыйтӑва икӗ эрнере татса панӑ. Анчах ҫынсене шалу пӗрех тӳлемен.
Кӑрлачӑн 1-мӗшӗнчен вара предприятие усламҫӑсен аллине панӑ. Ӗҫченсем вара ӗҫ укҫисӗр тӑрса юлнӑ. Аптӑранӑскерсем «Урмары.РФ» редакцирен пулӑшу ыйтнӑ. Ҫырура вӗсем ӗҫ укҫине юпа уйӑхӗнче те паманнине палӑртнӑ.
Предприятире вӑй хунӑ ҫынсен пӗр пайӗ усламҫӑсем патне ӗҫе кӗнӗ. Усламҫӑсем халӗ 14 маршрут ҫӳретет. Анчах вӗсем кӑмӑллах мар, маршрутсем тупӑш кӳмеҫҫӗ, ҫавӑнпа вӑхӑтлӑха ҫеҫ ӗҫлеме килӗшнӗ.
Аса илтерер: кӑҫалтан Етӗрнери АТП та усламҫӑсен аллине куҫнӑ. Ун чухне 78 ҫын ӗҫсӗр тӑрса юлнӑ.
Шупашкар мэрӗн малашне икӗ ҫум пулӗ. Ӗнер депатут корпусӗ Ирина Клементьева сӗннӗ кандидатурӑсене ырланӑ.
Сасӑлавра пурте тенӗ пекех алӑ ҫӗкленӗ. Ҫапла майпа Ирина Клементьевӑн ҫумӗсем Виктор Горбунов тата Николай Владимиров пулӗҫ. Виктор Горбунов Шупашкар аталанӑвӗ, хула хуҫалӑхӗ тӗлӗшпе ӗҫлӗ. Николай Владимиров вара вырӑнти управлени, экономика тата социаллӑ политика ыйтӑвӗсемпе ӗҫлӗ.
Вӗсем те Ирина Клементьева пекех ӗҫ укҫисӗр ӗҫлӗҫ. Сӑмах май, унччен хула мэрӗн пӗр ҫум ҫеҫ пулнӑ. Халӗ Ирина Клементьева урӑх ҫӗрте те вӑй хунине шута илсе икӗ ҫум тума йышӑннӑ.
Владимировпа Горбуновсӑр пуҫне тепӗр кандидатура та пулнӑ. Анчах Александр Андреев хӑйӗн вырӑнне Дмитрий Евсеева йышӑнма сӗннӗ. Анчах лешӗ хирӗҫленӗ.
Общество Телекуравӗн информаци служби медицина ӗҫченӗсем мӗн чухлӗ шалу илнине тӗпченӗ. Тӗлӗнмелле те, медиксен вӑтам ӗҫ укҫи 10,5 пин тенкӗпе танлашнӑ. Ку пӗтӗмлетӗве информаци служби медицина ӗҫченӗсен хушшинче ыйтӑм ирттернӗ хыҫҫӑн тунӑ.
Чӑваш Енри медиксен чи пӗчӗк ӗҫ укҫи 9 пин тенкӗпе танлашнӑ. Чи пысӑк шалу вара — 12 пин тенкӗ. Анчах ҫав ҫынсем хӑш категорие кӗнине палӑртман: тухтӑрсем е медицина ӗҫченӗ?
ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерствин официаллӑ даннӑйӗсене ӗненес тӗк, пирӗн тухтӑрсем пӗлтӗр вӑтамран 18,4 тенкӗ илнӗ. Тухтӑрсен шалӑвӗ вара 32,1 пин тенкӗпе танлашнӑ.
ОТР пӗлтернӗ тӑрӑх, мӗн пур регионта медицина ӗҫченӗсем вӑтамран 19 пин тенкӗ шалу илнӗ. Ку, Росстат даннӑйӗсемпе танлаштарсан, 60 процент сахалрах.
Елчӗк районӗнчи Кавал ялӗнчи уйрӑм ҫын лавккинче ӗҫленӗ сутуҫӑна магазин пуҫлӑхӗ кӳрентернӗ.
Хайхи патӗнче ҫакскер кашни эрнере 36 сехетрен пуҫласа 48 сехетчен вӑй хунӑ. Шучӗпе эрнери ӗҫ виҫи 40 сехетпе танлашмалла. Тепри пулсан: «Юрӗ, укҫине тӳлет-ҫке», — тейӗччӗ. Анчах Кавалти лавкка хуҫи шалӑвӗ енчен те хытнӑ. Пӗр уйӑх сентре умӗнче тӑнӑ ҫынна вӑл 3500 тенкӗ тӳленӗ. Ҫав вӑхӑтрах чи пӗчӗк шалу виҫи те 7500 тенкӗпе танлашать. Унтан сахал тӳлекен усламҫӑна прокуратура штрафлама йышӑннӑ. Саккуна пӑхӑнманскере 5 пин тенкӗлӗх явап тыттарнӑ. Виҫи пысӑках пулин те, тен, усса кайӗ-и?
Лавкка тытакан усламҫӑн вара шалӑва сутуҫӑна тӳлесе ҫитермех тивӗ. Ҫитменнине тата ку ыйтӑва надзор органӗ тӗрӗслесе тӑма шантарать.
Ялта пурӑнма юлашки темиҫе ҫулта чӑннипех те лайӑх. Урам тӑрӑх резина атӑ ҫӑрса утнӑ самантсем иртсе кайрӗҫ темелле: урамсене чул та пулин сарнах, самай ялта шыва килех кӗртнӗ. Кил хушшине те асфальт сараҫҫӗ, плитка хураҫҫӗ, таса мар шыва та пӳртрен тухса каймалла тӑваҫҫӗ. Килсерен газ кӗртнине тахҫанах хӑнӑхса ҫитрӗмӗр те «кӑвак ҫулӑм» тӗлӗнтермест.
Ялта ырӑ курса та саркаланса-савӑнса пурӑнма ӗҫ вырӑнӗ тупма йывӑрри кансӗрлет. Ҫавна курах вӑйпиттисем республика тулашне тухса каяҫҫӗ. Ялта ӗҫ пулсан та шалу пысӑк мар. Юлашки пилӗк уйӑхра ял хуҫалӑхӗнче ӗҫ укҫи экономикӑри вӑтам кӑтартуран 56 процентран пуҫласа 75 процент таран ӳснӗ-ха, ҫапах та ку кӑтартӑва ҫителӗклӗ тесе калаймӑн. ЧР Патшалӑх канашне янӑ Ҫырура Михаил Игнатьев ку кӑтартӑва ҫителӗксӗр тесе хакланӑ, шалу республикӑри вӑтам кӑтартуран кая мар пулмаллине палӑртнӑ.
Чӑваш Енри тӳре-шара республикӑри тӗрлӗ организацире темиҫе уйӑх пуҫтарӑнса пынӑ ӗҫ укҫи парӑмне темиҫе кунта тӳлесе таттарасшӑн. Ку шухӑша республикӑн Правительствин пайташӗсемпе Иван Моторин премьер-министр ирттернӗ канашлура асӑнса хӑварнӑ.
Чӑваш Республикин ӗҫпе социаллӑ хӳтлӗх министрӗн ҫумӗ Елена Сапаркина пӗлтернӗ тӑрӑх, раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне ӗҫ укҫи парӑмӗ 20,2 млн пухӑнса кайнӑ. Ӑна ӗненсен, республикӑра 5 организацире 368 ҫын шалӑва вӑхӑтра илеймен. Чи нумай парӑм Шупашкарти 1-мӗш номерлӗ типографин тата «Водоканалӑн». Шупашкарти тракторсем тӑвакан савут та йывӑрлӑх кӑларса тӑратать. «Промтрактор» АХОра парӑм 25 миллион та 600 пине ҫитнӗ.
«Эпӗ министерствӑсене ӗҫ укҫипе ҫыхӑннӑ ыйтӑва ҫирӗп тӗрӗслесе тӑма хушатӑп. Уяв умӗн мӗнпур парӑма пӗтӗмпех парса татмалла, халӑха ӗҫ укҫипе тивӗҫтермелле», — тенӗ Иван Моторин.
Ҫӗрпӳ район администрацийӗн сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, унта хӑш-пӗр маршрутпа автобус ҫӳреттерессине «Чӑвашавтотранс» ҫӗнӗрен пуҫарса янӑ. Раштавӑн 16-мӗшӗнчен тытӑнса, акӑ, «Чебоксары-1 — Степаново» (чӑв. Шупашкар-1 — Ямаш) маршрутпа турттарма тытӑннӑ. Раштавӑн 22-мӗшӗнчен пуҫласа «Чӑвашавтотранс» автобусӗсем 175-мӗш номерлӗ маршрутпа «Цивильск—Словаши» (чӑв. Ҫӗрпӳ—Славаш) тата 217-мӗш маршрутпа «Вурумсют—Цивильск—Чебоксары» (чӑв. Вӑрӑмҫут—Ҫӗрпӳ—Шупашкар) ялӗсене хулапа ҫыхӑнтарӗҫ.
Сӑмах май, иртнӗ уйӑхӑн 29-мӗшӗнче «Чӑвашавтотрансӑн» Вӑрмарти пассажирсен автотранспорт предприятийӗн водителӗсем забастовка ирттернӗччӗ: ирпе вӗсем ӗҫе тухманччӗ. Аса илтеретпӗр, ҫапла хӑтланма ӗҫ укҫине тӑватӑ уйӑх илейменни хистенӗ.
Шалу пӗчӗккишӗн пӑшӑрханакан Шупашкар ҫыннисене хула администрацийӗ пуҫлӑхӗ хӑйӗн патне ӗҫе илнӗ. Сити-менеджер каланӑ тӑрӑх, 20, 30, 40 пин тенкӗ шалу тӳлекен вырӑнсем те пур-мӗн, анчах ҫав вакансисенчен пӗрин валли специалиста ҫын ҫур ҫул тупайманнине пӗлтернӗ. «Пирӗн пата ӗҫлеме килӗр», — тенӗ Алексей Ладыков.
Аса илтерер, хулара пурӑнакансемпе Алексей Ладыков сити-менеджер раштавӑн 8-мӗшӗнче Агрегат савучӗн Культура ҫуртӗнче, «Открытый город» (чӑв. Уҫӑ хула) проекта пурнӑҫа кӗртнӗ май курнӑҫнӑччӗ. Хула администрацийӗ пуҫлӑхӗпе тӗл пуласшӑннисем лӑк тулли пуҫтарӑннӑ, холлта полици хурал тӑнӑ.
Вӑтам шалу 28 пине яхӑн тесен халӑх шавласа кайнине те эпир пӗлтернӗччӗ. Курнӑҫӑва хутшӑннӑ REGNUM информаци агентствин корреспонденчӗ хыпарланӑ тӑрӑх, сити-менеджер халӑхӑн самай пайӗ 20 пинтен сахалтарах илнипе килӗшнӗ. Ахаль хыснаҫӑсем хушшинче 20-шер, 30-шар пин илекенсем те, 13 пин тенкӗллисем те пуррине вӑл тунман. «Пӗчӗк шалуллисене, 7 пин тенкӗ илекенсене, хӗрхенетӗп. Ҫавӑнпа та кам пуласси пирки шкултанах, университетранах шухӑшламалла», — тесе хунӑ Алексей Ладыков.
Шупашкарта пурӑнакансем хӑйсем мӗн тери лайӑх пурӑннине, уйӑхсерен 28 пине яхӑн шалу илнине хула администрацийӗн пуҫлӑхӗпе тӗл пулсан пӗлнӗ. Ырӑ хыпаршӑн хавасланас вырӑнне ҫынсем кӑмӑлсӑрланнӑ, ыйту ҫине ыйту панӑ.
Халӑха тем те пӗр кӑсӑклантарнӑ: вӑтам ӗҫ укҫин виҫине илтни тӗлӗнтернипе пӗрлех вӗсем эрех ярса сутакансем пирки те тарӑхса калаҫнӑ, ҫурт-йӗр строительствипе ҫыхӑннӑ самантсене хускатнӑ, хулана хӑтлӑх кӗртесси пирки те чуна ыраттарнӑ. Шупашкарсем мӗншӗн пӑшӑрханни пирки REGNUM информаци агентстви хыпарлать.
Хулара пурӑнакансемпе Алексей Ладыков сити-менеджер раштавӑн 8-мӗшӗнче Агрегат савучӗн Культура ҫуртӗнче курнӑҫнӑ. «Открытый город» (чӑв. Уҫӑ хула) проекта пурнӑҫа кӗртнӗ майӑн йӗркелекен тӗлпулӑва халӑх лӑк тулли пуҫтарӑннӑ, балкон ҫинче те пушӑ вырӑн пулман. Холлта полици хурал тӑнӑ.
Сити-менеджер Шупашкарти вӑтам шалу 27,5 пин тенкӗпе танлашать тесен халӑх шавласа кайнине кура доклада самантлӑха чарма тивнӗ. Хысна тытӑмӗнчисен шалӑвӗ пирки сӑмах пуҫарсан та халӑх кӗр! кӗрлесе кайнӑ. Алексей Ладыков пур ыйтӑва та тивӗҫлипе хуравлама тӑрӑшнӑ май хӑй кӑна яваплӑ мар ыйтусене те урӑххисем ҫине сирмен.
-1.7 °C